اولين بار چه كسي از دماغ فيل افتاد؟!

«از دماغ فيل افتادن» ضرب المثلي كه از ديرباز ميان مردم رد و بدل مي شود، به كسي اطلاق مي شود كه به اصطلاح، خودش را بسيار مي گيرد. يعني به زبان صريح تر، كسي كه از خودراضي باشد و تكبر و خودبيني اش ديگران را آزار دهد، مردم درباره اش مي گويند «فلاني از دماغ فيل افتاده». مهدي پرتوي آملي، نويسنده و محقق كتاب جامع «ريشه هاي تاريخي امثال و حكم» معتقد است كه ريشه اين ضرب المثل به زمان حضرت نوح باز مي گردد. داستان از اين قرار بود كه حضرت نوح كه از سوي خداوند مامور مي شود تا از تمام موجودات كره زمين يك جفت در كشتي معروفش بگذارد تا سيل و طوفان نسل آنان را منقرض نكند،‌ يك روز ديد كه كشتي پر از فضولات حيوانات شده است. همراهان حضرت نوح گله به نزد پيامبر مي برند و او هر چه مي انديشد براي تخليه فضولات آن همه حيوان، فكري به ذهنش نمي رسد. پس دست به دعا مي برد و از خداوند مي خواهد كه در اين طوفان، آنان را از فضولات و بوي آن نجات دهد. خداوند هم به او دستور مي دهد كه دستي به پشت فيل بزند. حضرت نوح به محض اين كه دستور را مي شنود، آن را عملي مي كند. دستي به پشت حيوان عظيم الجثه يعني فيل مي زند و ناگهان از دماغ بزرگ فيل، يعني خرطومش يك خوك مي افتد زمين. خوك هم به محض اين كه پايش به زمين مي رسد شروع مي كند به خوردن فضولات و كثافات و كشتي ظرف چند ساعت، مثل روز اول، پاك و پاكيزه مي شود. در همين هنگام مي گويند، ابليس كه از پاكيزگي كشتي ناراحت شده بود، دست به پشت خوك مي زند و ناگهان از دماغ خوك، موشي بيرون مي جهد. موش شروع مي كند به خرابكاري و آنقدر به كارش ادامه مي دهد كه نزديك است كشتي سوراخ شود. خداوند كه اين را مي بيند به نوح دستور مي دهد تا دوباره دستي به پشت شير بمالد. هنوز حضرت نوح دستش را از پشت شير برنداشته بود كه ناگهان از دماغ شير درنده، گربه به زمين مي افتد و به دنبال موش مي افتد. پس طبق روايات اسلامي سه حيوان پس از طوفان نوح به جهان هستي گام گذاشتند و پيش از آن وجود نداشتند: خوك، گربه و موش. حال ببينيم ارتباط خوك كه از دماغ فيل افتاده است چه ربطي دارد به آدم هاي متكبر و از خود راضي. مهدي پرتوي آملي در اين باره آورده است: «از آنجا كه فيل حيوان عظيم الجثه اي است و عظمت و هيبتش دل شير را مي لرزاند، لذا آنچه از دماغ فيل افتاده: «حتي اگر خوك مفلوك هم باشد» در مورد افراد خودخواه متكبر معجب مورد استفاده و ضرب المثل قرار گرفته است.»
اما به نظر مي رسد كه چهره خود خوك هم در كاربرد اين ضرب المثل درباره آدم هاي از خود راضي، بي ارتباط نيست. خوك همان طور كه همگان مي دانند دماغي سربالا دارد و چشم هاي ريزش هم طوري است كه انگار هميشه از بالا، آن هم از بالاي دماغ سربالايش به بقيه چيزها نگاه مي كند. چنانچه اصطلاح ديگري هم در مورد آدم هاي از خود راضي به كار مي رود: «طرف چنان دماغش را بالا مي گيرد و راه مي رود كه انگار ... .» علي اكبر دهخدا در «امثال و حكم» خود، جلوي ضرب المثل «از دماغ فيل افتاده» فقط نوشته است: «بسيار برتن و متكبر است.» احمد شاملو در «كتاب كوچه» يادي از اين ضرب المثل نكرده است. اما جوانان امروز اصطلاحاتي به جاي اين ضرب المثل به كار مي برند كه در اين سال ها ساخته شده است. «طرف براي خودش پپسي باز مي كند»، «طرف براي خودش كارت تبريك مي فرستد». در «فرهنگ لغات زبان مخفي» نوشته دكتر مهدي سمائي اشاره اي به اصطلاحات جوانان كه متضمن اين مضمون باشد، ديده نشد.

The first who fell from the elephant nose? "Elephant nose from falling" proverb among the people who long to be exchanged, someone refers to the term itself can be very. The more explicit language, someone who is proud and Khvdbyny Khvdrazy her to hurt others, people say about it, "certain of the fallen elephant nose." M. Amoli radiation, writer and researcher, comprehensive "historical roots adage" believes that the root of this proverb to the time of Noah returned. This was the story of Noah, which is the agent of God to all creatures on earth a pair of famous ships to leave their flood and storm generation does not become extinct one day and saw that the ship is full of animal waste. Noah relatives flock to the brand with the prophet and what he thinks it all for the discharge of animal waste, the intellectual does not mind. So pray to the Lord wants to win and that this storm, they smell of waste and to save it. God, he also ordered that the hand behind the elephant calls. As soon as Noah hears that command, it makes practical. Hand back the giant animal elephant up the big elephant nose suddenly, the earth falls Khrtvmsh a pig. The pig as soon as that reaches the ground monitoring begins to eat waste and Ksafat and ship within hours, like the first day, be clean. Meanwhile they say, that Satan was upset ship cleanliness, hand to back up the pigs suddenly pig nose, mouse Jhd out. Mouse begins to sabotage his work and so much more that the ship is close to the hole. God sees that the command to Noah will back up again manually Bmald milk. Noah still her hand which was not taken milk from the back of the nose suddenly fierce lion, the cat falls to the ground and looking mouse falls. So according to Islamic traditions after the storm Tuesday animals Noah left and step to the universe did not exist before: pigs, cats and mice. Now see that pig nose elephant communication has been the connection to what people arrogant and cocky. M. Amoli radiation has on this: "Since the elephant is a giant animal, and the greatness of heart and Hybtsh milk is struck, so that the fallen elephant nose:" Even if the pig is miserable too "arrogant, selfish people in Mjb used and has been saying. " But it seems that pig face in the application of this proverb about people from satisfaction, is no relation. Pig As everyone know Srbala nose and eyes, so the loss is always up as if it too high to rest Srbalaysh nose looks. If the term in another case of people satisfied with their work goes: "so Dmaghsh side takes up and walks as if ... . " Ali Akbar Dehkhoda in "saw" his front saying "fallen from the elephant nose" is just written: "is very proud and arrogant." Ahmad Shamlu in "Book Alley» Yady this proverb is not. But young people today, instead of terms used in this proverb is that these years are made. "Pepsi side opens for himself," for his party, sends greeting. " The "secret language dictionary written by M. Smayy a reference to terms that involve the youth of this theme is observed.